Η Αθήνα κάποτε…

Omonoia Square – 1930’s ( travelinyourmind.wordpress.com/)

Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι σκλάβος του εκσυγχρονισμού: δεν υπάρχει πρόοδος που να μην καταλήξει να τον υποδουλώσει εντελώς

Πολ Βαλερί

• Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΤΣΟΥΛΙΑΣ

Όχι δεν ισχυρίζομαι ότι θα ήταν καλύτερη η Αθήνα, αν δεν άλλαζε, αν δεν άλλαζε διαρκώς στο διάβα του χρόνου. Άλλωστε ποιο θα ήταν το νόημα της μνήμης και της νοσταλγίας αν δεν είχαμε τη διαρκή αλλαγή των πραγμάτων; Τι θα νοσταλγούσαμε αν δεν είχε κάτι χαθεί; Αλλά και πέραν τούτου, μπορεί να υπάρξει το «καινούργιο» αν δεν καταστραφεί έστω εν μέρει το «παλιό»; Μπορεί να υπάρξει η έννοια της δημιουργίας χωρίς την έννοια της καταστροφής; Και επιπλέον το όλο ζήτημα είναι βαθιά φιλοσοφικό και επιστημονικό, η διαρκής αλλαγή είναι η μόνη σταθερή πραγματικότητα. Και φυσικά γνωρίζουμε ότι η ρήση του Ηράκλειτου «τα πάντα ρει» είναι από τα πρώτα θεμελιακά εργαλεία της ορθολογικής σκέψης του ανθρώπου.

Ισχυρίζομαι όμως ότι η Αθήνα, η πόλη της δημιουργίας ενός θαυμαστού πολιτισμού, η Αθήνα της Ακρόπολης και του Παρθενώνα αδικήθηκε και αδικείται από τη στάση και συμπεριφορά των Nεοελλήνων.

Η μεγάλη μου απορία είναι γιατί καταστράφηκε σχεδόν εντελώς το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, γιατί δεν αναπτύχθηκε η πρωτεύουσά μας περιφερειακά, όπως συνέβη στις περισσότερες αντίστοιχες πόλεις της Ευρώπης, γιατί πνίγηκε η πόλη στο τσιμέντο, χωρίς σεβασμό στην κληρονομιά, χωρίς ανάσες πρασίνου. Ο Α. Τρίτσης ανέφερε πολύ χαρακτηριστικά ότι η προσομοίωση που έκαναν οι πρώτοι σχετικά ατελείς δορυφόροι για την Αθήνα ήταν εικόνα βράχου και όχι εικόνα πόλης, εξαιτίας της όλης δομής της και κυρίως λόγω της φοβερής οικοδομικής πυκνότητας.

Η σχέση του πολίτη με την πόλη του είναι σχέση ιερή, είναι σχέση ισχυρή. Εδώ διαρθρώνονται οι προσδοκίες του μέλλοντος και οι ιστορικές μνήμες. Η πόλη δεν είναι κυρίως τα κτίρια, είναι οι κάτοικοι και η σχέση του με το περιβάλλον τους, φυσικό και δομημένο, είναι ο κοινωνικός τους ιστός, είναι η πολιτιστική τους ακτινοβολία. Η ανάπτυξη της πόλης δεν είναι μόνο ευθύνη των πολιτικών και γενικά της πολιτείας. Η ανάπτυξη δεν μετριέται με το πόσο τσιμέντο θα πέσει σε μια περιοχή. Η αισθητική αντίληψη είναι αντίληψη ζωής. Όλος ο υλικός πλουτισμός είναι έωλος (η εποχή μας το μαρτυρά με τρόπο έντονο…), αν δεν έπεται του πνευματικού πλούτου, του μορφωτικού αγαθού, του πολιτιστικού κεκτημένου.

Πνιγμένος ο ιερός βράχος της Ακρόπολης, πολιορκημένοι οι ιστορικοί λόφοι της Αθήνας, μικρά μπαλώματα τα πάρκα στην απέραντη έρημο του τσιμεντένιου λεκανοπεδίου. Και οι κάτοικοι αυτής της πόλης πρέπει να βρουν τις μικρές απομονωμένες νησίδες των αρχαιολογικών χώρων για να νιώσουν την έκσταση του άφθαστου πολιτισμού, για να βρουν τα χνάρια της ιστορίας, για να κατανοήσουν έστω κατ’ ολίγον βιωματικά τι ήταν αυτή η περίφημη αρχαία Αθήνα. Αλλά πόσο διαφορετική θα ήταν η πρωτεύουσά μας, αν μπορούσες να κατεβαίνεις την Πανεπιστημίου ή να ανεβαίνεις τη Σταδίου ή να περιτριγυρίζεις το ιστορικό κέντρο και να νιώθεις το πολιτισμικό φορτίο της αρχαίας Αθήνας χωρίς το πνίξιμο του «τσιμεντένιου συνεχούς», να γεύεσαι την αισθητική των νεοκλασικών κτιρίων και να αναστοχάζεσαι για την όμορφη διαδρομή αυτού του ευλογημένου από τη θεά της σοφίας ιερού τόπου.

Νοσταλγώντας το χθες, νοσταλγούμε τη νιότη μας, αναχαιτίζουμε την επιδρομή του χρόνου, τινάζουμε τη σκόνη της φθοράς, δίνουμε αθανασία στα πράγματα και μέσω αυτών στον εαυτό μας. Γιατί πιέζουμε τον εαυτό μας για να θυμηθούμε το άλφα ή το βήτα γεγονός; Γιατί γευόμαστε μια αίσθηση πληρότητας και έκστασης όταν μια μικρή γωνιά μάς ανοίγει ένα παράθυρο στο χθες; Γιατί θέλουμε η θύμηση να είναι απόλυτα προσωπική και αν η θύμηση του άλλου δεν καταλύει και τη δική μας θύμηση, την προσπερνάμε; Με τη θύμηση του παλιούσυναντάμε τον εαυτό μας, τον εαυτό μας που δεν θέλουμε να χαθεί. Είναι αγώνας αδιάλειπτος, αγωνία διαρκής. Δεν είναι μόνο της σκέψης η φαντασία και η δημιουργικότητα ως προβολές στο μέλλον οι μοναδικοί τόποι της ευτυχίας μας, είναι και τα σκιρτήματα της μνήμης ως προβολή στο παρελθόν, είναι κυρίως το όνειρο που φτερουγίζει σε κάθε κατεύθυνση του χρόνου. Ενιαίος είναι ο χρόνος, ενιαία και δική μας στάση απέναντί του.

Κάποτε η Αθήνα… Και το σήμερα θα γίνει κάποτε και θα το νοσταλγήσουμε! Ας το αγαπήσουμε, ας το φροντίσουμε. Η καταστροφή θα κάνει τη δουλειά της, αλλά οφείλουμε να επιλέξουμε τι θα της δώσουμε ως λεία, οφείλουμε να διατηρήσουμε το αξιολάτρευτο, το διαχρονικό, το ωραίο και όμορφο. Αυτή είναι η ανάσα της ζωής, η έννοια του ωραίου. Γιατί το ωραίο δεν το αγγίζει, δεν το διαβρώνει η σκουριά του χρόνου, τέμνει τον χρόνο και συναντά του ανθρώπου την ομορφιά, του ανθρώπου την αγωνία.

Απολαύστε το καταπληκτικό αφιέρωμα που ακολουθεί. Είναι ξεχωριστή, θαυμάσια εργασία “συναδέλφων” σε αξιόλογες ιστοσελίδες. Ξεδιπλώνω το φωτογραφικό υλικό μόνο της μιας ιστοσελίδας. Μην χάσετε όμως κανένα!  Βέβαια πολύ όμορφο φωτογραφικό υλικό θα βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΡΤ, που είναι πάντα στη βιτρίνα του “Ανθολογίου”.  

• http://www.slideshare.net/antonistsiv/ss-7318831
• http://filikietaireia.blogspot.gr/2011/07/blog-post_28.html

BEAUTIFUL, OLD ATHENS

Πηγή:
http://christiannaloupa.wordpress.com/%CE%B7-%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5-beautiful-old-athens/

Κάποια γειτονιά της Αθήνας με φόντο τον Λυκαβηττό

1930 – Κηφισιά – Πλατεία Πλατάνου – Τροχονόμος

Δεκαετία 1930 – Δημοτικό Θέατρο (νυν Πλατεία Κοτζιά) – Κατεδαφίστηκε 1939!!!

Αρχές 1900 – Βίλλα Μαργαρίτα – Γωνία Μεσογείων και Βασιλίσσης Σοφίας (Ιδιοκτησία Ευστ. Λάμψα)!!!!

Οδός Σταδίου!! – Δεκαετία 1960 – Stadiou Street

Οδός Μιχαλακοπούλου!! – Δεκαετία 1960 – http://www.retromaniax.gr/vb/showthread.php?t=5264

Omonoia Square – 1930’s ( travelinyourmind.wordpress.com/)

1919

1900 Athens

1971 – Ο Πύργος των Αθηνών υπό κατασκευή – Athens Tower

Οδός Πανεπιστημίου – 1937 – Panepistimiou St.

Δεκαετία 1930 – Οδός Σταδίου – Stadiou st.

Πλάκα – 1919 – Plaka

Οδός Γεωργίου Α΄ – Αρχές 20ου αιώνα

1935 – Κιν/φος «Ορφεύς» – Λεωφ Βουλιαγμένης – «Orfeus» Cinema – Vouliagmenis Ave.

1906 – πιθανόν οδός Αθηνάς/Ερμού – probably Athinas/Hermou st.

Δεκαετία 1950 – Μοναστηράκι – Monastiraki Sq.

1925 – Ο παλιός σταθμός της Ομόνοιας – Old Omonoia RR station

Τέλη 19ου αιώνα – Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία – End of 19th century – Hotel Grande Bretagne

1912 – Οδός Ερμού – Hermou st. – Πηγή: skyscrapercity.com

1907 – ΕΛΑΙΩΝΑΣ –

1915 – ΟΙ ΠΡΙΓΚΙΠΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΝΗΣΙΩΤΗΣ, ΣΤΗ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΔΩΝ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΟΥ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ – ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ

Τα ξύλινα βαγόνια του Ηλεκτρικού της γραμμής Κηφισιά – Πειραιάς (το θηρίο) – Αρχές δεκαετίας ’70

Τα Αναφιώτικα – Δεκαετία 1920

Καλλιμάρμαρο Στάδιο – Αρχές 20ου αιώνα

1914 – Αμπελόκηποι – Η βίλλα Θων – Μπροστά στο κτίριο ποζάρει πιθανόν η οικογένεια Θων (Αρχείο ΕΡΤ)

46ο Γυμνάσιο – Ασκληπιού 183 και Λάμπρου Κατσώνη (κοντά στη Λ. Αλεξάνδρας) – κηρύχθηκε διατηρητέο

Η οικία Σαριπόλου στην οδό Πατησίων – Κατεδαφίστηκε το 1960 – Saripolos mansion – Demolished 1960

Αλυσίδα (τέρμα Πατησίων) – Alysida (end of Patission St.)

Ο παλιός σταθμός του Φαλήρου – 1920 – Old RR Station of Faleron

Άποψη της παλιάς Αθήνας από την Ακρόπολη

Athinas St. – Οδός Αθηνάς – Τέλη δεκαετίας ’50, αρχές ’60

Έγκλημα χωρίς τιμωρία! Κατεδάφιση ξενοδοχείου ΑΚΤΑΙΟΝ στο Ν. Φάληρο

Το Δημοτικό Θέατρο, όπου η σημερινή Πλατεία Κοτζιά!

Μάλιστα! Αυτός είναι ο Ιλισσός! Η σημερινή οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου!

Πλατεία Ομονοίας/Omonoia Square

Οδός Σταδίου/ Stadiou Street

Οδός Αιόλου/Aeolou Street

πηγή: timesnews.gr